Silent Night

Ngày 24 tháng 12 năm 1818, mục sư Joseph Franz Mohr (1792-1848) ở làng Oberndorf (ở Salzburg – Áo) đến nhà người bạn Franz Xaver Gruber (1787-1863) ở thị trấn Arnsdorf (ở Laufen – Áo) với 1 bài thơ ông viết 2 năm về trước. Ông muốn có một bài hát mừng cho buổi lễ nhà thờ vào lúc nửa đêm hôm ấy, ông hy vọng anh bạn Gruber, một giáo viên và cũng là người phụ trách đội hợp xướng của nhà thờ có thể phổ nhạc vào bài thơ của ông. Gruber đã không phụ lòng người bạn mình, bài hát Stille Nacht (Silent Night) đã ra đời ngay trong đêm 24/12/1818.

Ven sông Salzach (ở Salzburg) trước đó mới xảy ra một vụ lụt nên cây đàn ống của nhà thờ đã bị hỏng, vì vậy Gruber viết giai điệu chủ yếu dành cho guitar. Vài giờ sau khi Gruber hoàn tất phần giai điệu cho bài hát, Gruber, Mohr cùng với dàn đồng ca nhà thờ đã lần đầu tiên cất lên những giai điệu của “Silent night”.

Đến nửa sau của thế kỷ 19, bài hát dần dần trở nên phổ biến, nhiều người đã nghĩ rằng giai điệu của bài hát được sáng tác bởi những nhà sọan nhạc nổi tiếng như Beethoven, Haydn, thậm chí là Mozart; không nhiều người biết tác giả của bài hát nổi tiếng ấy chỉ là một anh giáo làng và một mục sư không mấy tên tuổi.

Khoảng năm 1832, các ca sỹ từ Thung lũng Ziller (Áo) đã thay đổi một số nốt nhạc khi biểu diễn bài hát trên, giai điệu chúng ta nghe ngày nay chính là bản Silent Night đã được “hiệu chỉnh” này.

Ở Áo “Stille Nacht” được xem là một tài sản quốc gia. Thậm chí có một hội gọi là Hội Silent Night với những hoạt động bảo vệ bản quyền của bài hát và khuyến khích sử dụng lại nguyên bản giai điệu bài Silent Night của Gruber. Theo truyền thống (ở Áo), trước ngày 24/12 bài hát Silent Night sẽ không được hát ở những chỗ công cộng hay trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Lời tiếng Anh của bài hát xuất hiện lần đầu tiên năm 1863, 45 năm sau ngày bài hát ra đời. Thế nhưng mãi đến năm 1959 người ta mới xác định được tác giả chính thức của lời nhạc này: đó là mục sư John Freeman Young. Ông đã từng dịch nhiều bài thánh ca và bài hát mừng sang tiếng Anh.

Nguyên bản Tiếng Đức

Lời: Joshep Franz Mohr
Nhạc: Franz Saver Gruber
Lời: John Freeman Young

Stille Nacht, heilige Nacht
alles schläft, einsam wacht
nur das traute hochheilige Paar
holder Knabe im lockigen Haar
schlaf in himmlischer Ruh'
schlaf in himmlischer Ruh'

Tiếng Anh

Silent night, holy night
All is calm, all is bright
Round yon Virgin Mother and Child
Holy Infant so tender and mild
Sleep in heavenly peace
Sleep in heavenly peace

Silent night, holy night!
Shepherds quake at the sight
Glories stream from heaven afar
Heavenly hosts sing Alleluia!
Christ, the Saviour is born
Christ, the Saviour is born

Silent night, holy night
Son of God, love's pure light
Radiant beams from Thy holy face
With the dawn of redeeming grace
Jesus, Lord, at Thy birth
Jesus, Lord, at Thy birth "

Và Tiếng Việt

Đêm thánh vô cùng
Giây phút tưng bừng
Đất với trời
Se chữ đồng
Đêm nay Chúa con thần thánh tôn thờ
Canh khuya giáng sinh trong chốn hang lừa
Ơn châu báu vô bờ bến
Biết tìm kiến của chi đền...

Ôi Chúa Thiên đàng
Cảm mến cơ hàn
Nhấp chén phiền
Vương phong trần
Ôi Thiên Chúa thương người đến quên mình
Canh khuya giáng sinh trong chốn cơ hàn
Ơn châu báu vô bờ bến
Biết tìm kiến của chi đền